به نقل از «جام جم آنلاین»

زیست بوم دانش‌بنیان در مسیر توسعه اقتصادی

تاریخ انتشار: ۴ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۵۹۵۰۹

  نهادی که شاید در روزهای ابتدایی فعالیت بسیاری عقیده داشتند با وجود وزارت علوم، کارآمدی چندانی در مسیر توسعه علم و فناوری کشور نخواهد داشت، این روزها به یکی از کلیدی‌ترین پشتیبان‌های ایده‌های جوانان خلاق و متخصص کشور تبدیل شده است. به همین خاطر به نظر می‌رسد هدایت این مجموعه با توجه به گستردگی فعالیت‌هایی که دارد و انتظارات و مطالباتی که در مردم به‌وجود آورده است کار چندان ساده‌ای نباشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با گذشت یک‌سال از انتصاب دکتر‌روح‌ا... دهقانی فیروزآبادی به سمت معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، شاید وقت آن رسیده که نگاهی به عملکرد یک‌ساله هدایتگر زیست‌بوم نوآوری و فناوری کشور داشته باشیم. روح‌ا... دهقانی‌ فیروزآبادی، دانش‌آموخته و عضو هیات‌علمی دانشگاه شریف است. معاونت فرهنگی و اجتماعی و همکاری در معاونت پژوهشی به‌عنوان مشاور رئیس دانشگاه شریف درکنار معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی و ریاست جهاد دانشگاهی ازجمله سمت‌های اجرایی وی در حوزه علم وفناوری تا پیش از انتصاب بوده است. اوهمچنین سابقه راهبری و توسعه بیش از ۳۰ شرکت دانش‌بنیان در حوزه‌های تخصصی و مدیریت و اجرای چند پروژه وطرح صنعتی ملی را در کارنامه خود داشته است. به‌همین‌خاطر انتظار می‌رود با توجه به آشنایی با فضای زیست‌بوم نوآوری و فناوری کشور، توانسته باشد در طول یک‌سال فعالیتش گام‌های مؤثری را در جهت ارتقای این زیست‌بوم و رشد مجموعه‌های دانش‌بنیان، خلاق و فناور بردارد.
   
تمرکز بر توسعه اقتصاد دانش‌بنیان
از دید بسیاری از فعالان زیست‌بوم نوآوری و فناوری کشور، مهم‌ترین تغییر نگرش معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در یک‌سال اخیر اضافه‌شدن «اقتصاد دانش‌بنیان» نه‌فقط در عنوان این نهاد بلکه در اقدامات و تصمیم‌گیری‌های کلان این مجموعه بوده است. به عبارت دیگر شاید بتوان گفت بیشترین تمرکز در دهه پیش معطوف به شکل‌دهی مفهوم و فرهنگ دانش‌بنیان و تلاش برای ایجاد باور به توانمندی‌های محققان و فناوران کشور در جامعه بوده است. درحالی‌که به نظر می‌رسد دوره جدید قرار است در ادامه این تلاش‌ها که در این سال‌ها به شکل‌گیری موفق مفهوم دانش‌بنیان در کشور منجر شده است به‌دنبال به‌بارنشاندن این ظرفیت‌های کشف‌شده و محقق‌کردن مفهومی که بارها رهبر معظم انقلاب هم در بیانات‌شان بر آن تأکید داشته‌اند یعنی «دانش‌بنیان شدن اقتصاد» باشد. این روند به‌خوبی در تحولات ساختاری و برنامه‌ریزی‌های عملکردی این نهاد هم قابل مشاهده است. تحولات اخیر نحوه ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان، یکی از بارزترین نمونه‌های این تغییر نگرش است. در نظام جدید ارزشیابی شرکت‌های دانش‌بنیان روند ارزیابی و تخصیص حمایت‌ها به سمت ایجاد تناسب میان حمایت‌ها با ابعاد و میزان فعالیت‌ شرکت‌ها پیش رفته است. شرکت‌ها براساس میزان فروش سالانه و این‌که چه میزان از تمرکزشان بر تولید محصولات دانش‌بنیان است، دسته‌بندی می‌شوند تا هر یک متناسب با اقتضائاتی که دارند، مورد حمایت اصولی قرار بگیرند و بتوانند از حمایت‌های موجود بیشترین استفاده را در جهت رشد و توسعه هرچه بیشتر شرکت و محصولات‌شان و در پی آن رشد اقتصاد دانش‌بنیان داشته باشند. البته باید دید اجرای این سیاست جدید تا چه حد موفق خواهد بود و آیا خود زمینه‌ساز توجه بیشتر و متمرکز شدن حمایت‌ها‌ به نفع شرکت‌های بزرگ‌تر نخواهد شد؟ ازطرف دیگر دهقانی بارها درصحبت‌هایش به اهمیت شکل‌گیری غول‌های فناوری تأکید کرده است که به معنای تشکیل کنسرسیوم‌هایی از شرکت‌های بزرگ و فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان یک حوزه است که باهمکاری یکدیگر بتوانند به معضلات کلان و نیازهای استراتژیک کشور پاسخ دهند. طرحی‌که می‌تواند بازهم جنبه اقتصادی وارزش‌آفرینی زیست‌بوم دانش‌بنیان را با دانش تجاری شرکت‌های بزرگ تقویت کند.
   
بازآرایی چینش متناسب با استراتژی
ازاولین تغییرات معاونت علمی و فناوری در دوران سکانداری دهقانی‌فیروزآبادی که توجه اهالی رسانه را به خود جلب کرد، تغییرات گسترده در چینش ستادهای زیرمجموعه معاونت علمی و فناوری بود. تا پیش ازاین ۱۴ستاد وچهار مرکز راهبردی وظیفه هدایت مأموریت‌های معاونت علمی و فناوری را در حوزه‌های مختلف فناوری‌های جدید و پیشرو بر عهده داشتند اما طی شش ماه نخست انتصاب دکتر دهقانی، شاهد تحولات گسترده‌ای در این بخش‌ها بودیم. در نگاه اول این‌طور به نظر می‌رسید که صرفا این تغییرات، چینش متفاوتی مطابق با سلیقه مدیریتی جدید باشد؛ تغییراتی که نظیرش را در سیستم‌های دولتی با هر تغییر و تحول مدیریتی بارها و بارها شاهد بودیم. رفته‌رفته اما با قرار گرفتن این تغییرات در کنار سایر اقدامات به نظر می‌رسد که به نوعی ابزار موردنیاز برای دستیابی به هدف‌های جدید معاونت علمی و فناوری در تحقق دانش‌بنیان شدن اقتصاد باشد. در ساختار جدید ستادها به دو دسته ستادهای توسعه فناوری‌های راهبردی و ستادهای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان تقسیم شده‌اند. درگروه اول هدف حمایت از توسعه فناوری و شکل‌گیری و رشد شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا در هشت حوزه‌ مختلف ازجمله فناوری‌های اپتیک و کوانتوم، هوش مصنوعی و رباتیک، فناوری نانو و میکرو، زیست‌فناوری و پزشکی دقیق، پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی، فناوری‌های اتصال‌پذیری و ارتباطات، علوم و فناوری‌های شناختی و مواد و ساخت پیشرفته است. دردسته دوم اما هدف اصلی حمایت از توسعه اقتصاد دانش‌بنیان از مسیر شرکت‌های دانش‌بنیان فناور و نوآور و توسعه بازار محصولات دانش‌بنیان است که در ۱۱حوزه در حال پیگیری است. به نظر می‌رسد این چینش جدید درحال حاضر که می‌توان گفت زیست‌بوم نوآوری و فناوری کشور از مرحله فرهنگسازی گذر کرده‌ و مفهوم دانش‌بنیان‌ به بلوغ رسیده، می‌تواند به ساماندهی منظم‌تر حمایت‌ها هم برای توسعه فناوری و شکل‌گیری شرکت‌های کوچک و نوپا به‌ویژه درحوزه فناوری‌های پیشرو وهم به شکل معنادار برای شرکت‌های بزرگ‌تر که محصولات دانش‌بنیان تجاری را به صورت جدی روانه بازارهای داخلی و بین‌المللی می‌کنند منجر  شود.
   
توجه به تمام ظرفیت‌های کشور
تمرکز امکانات در کلانشهرها و به‌ویژه پایتخت ازجمله چالش‌هایی بوده که دربخش‌های مختلف کشور سال‌ها مشکل‌آفرین شده‌است. این موضوع در مورد زیست‌بوم نوآوری و فناوری کشور که هنوز نوپاست به‌مراتب شدیدتر است و در بسیاری موارد موجب افزایش نرخ مهاجرت متخصصان و نخبگان از سایر شهرها به کلانشهرها هم شده‌است. توجه دهقانی فیروزآبادی به ظرفیت‌های موجود در شهرهای مختلف کشور و تلاش برای فراهم کردن فرصت برابر برای همه محققان و فناوران توانمند از جمله اقداماتی است که اگر به‌درستی تداوم پیدا کند، می‌تواند در سال‌های آتی اثرات مثبتی را در رشد همگون‌تر بخش‌های مختلف کشور و محرومیت‌زدایی ایفا کند. برگزاری نمایشگاه آبادیران در خرداد امسال و تبدیل آن به برنامه‌ای ملی با هدف پیشرفت و آبادانی کشور به‌دنبال رفع چالش‌های مناطق محروم و روستایی، ایجاد اشتغال پایدار و توسعه زنجیره ارزش ظرفیت‌های بومی مناطق کمتر برخوردار با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق و فناور و سایرارکان زیست‌بوم نوآوری و فناوری کشور اتفاق مبارکی است که امیدواریم بتواند به‌خوبی به اهداف موردنظر دست پیدا کند. اجرای طرح برش استانی که با محوریت پنج استان یزد، کرمان، مرکزی، زنجان و آذربایجان‌شرقی در فاز اول آغاز به کار کرده و قرار است در فازهای بعدی استان‌های دیگر کشور نیز به آن بپیوندند نیز می‌تواند گام مؤثری در استفاده از ظرفیت‌های استانداری‌ها مطابق با قانون جهش تولید دانش‌بنیان در توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در شهرهای مختلف کشور باشد. طرحی که قرار است با فراهم کردن شرایط مورد نیاز برای رشد زیست‌بوم نوآوری و فناوری در استان‌های مختلف، ظرفیت‌های استانی ویژه‌ای رادرجهت رفع نیازهای کشور فراهم کند.

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: معاونت علمی و فناوری دانش بنیان وزارت علوم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۵۹۵۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رونمایی از موتور ۶ سیلندر خورجینی

آفتاب‌‌نیوز :

پژوهشکده سامانه‌های هوشمند شهید رضایی دانشگاه صنعتی شریف میزبان روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری برای رونمایی از موتور ۶ سیلندر خورجینی بوده است.

انجام پژوهش‌های کاربردی ـ توسعه‌ای، تجاری‌سازی ایده‌های نو و پژوهش‌های فناورانه در حوزه دانش‌های نوین و سطح بالا، انجام فعالیت‌های ترویجی به منظور اعتلای نهضت نرم‌افزاری و توسعه صنایع کشور در بستر مناسب ارتباطی صنعت و دانشگاه و با بهره‌گیری از ساختار‌های چابک و پویا از ماموریت‌های این پژوهشکده است. از این رو این مرکز تحقیقاتی چشم‌انداز خود را "تبدیل شدن به یکی از اصلی‌ترین مراکز پیشرو در تجاری‌سازی ایده‌های فناورانه در حوزه دانش‌های نوین و سطح بالای کشور" تعریف کرده است.

یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان این پژوهشکده که با همکاری اعضای هیات علمی و برخی از محققان ایرانی مقیم خارج شکل گرفته است، پس از ۴ سال تحقیق و توسعه به دانش فنی ساخت موتور ۶ سیلندر با ظرفیت ۴۰۰۰ سی سی بنزینی خورجینی دست یافت.

دهقانی فیروزآبادی در آیین رونمایی از موتور ۶ سیلندر بنزینی خورجینی در جمع خبرنگاران گفت: قوای محرکه با حجم و توان بالای بنزینی انواعی از قوای محرکه هستند که در بسیاری از خودرو‌های استراتژیک و راهبردی و تاکتیکی کاربرد دارند.

وی با بیان اینکه این نوع موتور‌ها همچنین دارای کاربرد‌های تفریحی مانند خودرو‌های افرود را نیز دارند، اظهار کرد: این نوع موتور‌ها یک نیاز کاملا راهبردی است و کشور نیز در طی چند سال گذشته به آن موضوع رسید که کشور نیازمند دستیابی به دانش فنی این نوع موتور‌ها است. 

دهقانی اضافه کرد: بر این اساس یکی از شرکت‌های دانش بنیان که با حضور چندین نفر از اعضای هیات علمی و نزدیک به ۴۰ نفر از بهترین دانشجویان و فارغ‌التحصیلان و محققان کشور تشکیل شده بود، و در طی ۳ تا ۴ سال گذشته با ترسیم برنامه مطالعاتی عمیق، اقدام به کسب فناوری‌های موتور‌های ۶ سیلندر خورجینی ۴ لیتری دنیا کرد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری خاطر نشان کرد: این شرکت دانش بنیان امروز توانست نمونه مهندسی معکوس شده این موتور را با استاندارد‌های بالا تولید و رونمایی کند.

وی باتاکید بر اینکه رونمایی از این دستاورد، اثبات فناوری‌های موتور خورجینی ۶ سیلندر حجم بالا است، اظهار کرد: دانش فنی این محصول توسط پژوهشکده شهید رضایی دانشگاه شریف و محققان این شرکت دانش بنیان به دست امده و امیدواریم این جریان علمی قوی که از سوی محققان این شرکت ایجاد شده است، توسعه یابد و به زودی شاهد تولید این موتور‌ها برای کاربرد‌های خاص در کشور باشیم.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، فناوری‌های موتور را از فناوری‌های اصلی و کلیدی در هر سامانه‌ای توصیف کرد و یادآور شد: دانش فنی که در این شرکت و با حجم و کیفیت به دست آمده بسیار ارزشمندتر از خود محصول است، چون این دانش فنی قابل تسری به سایر حوزه‌ها است.

دهقانی با اشاره به حمایت‌های معاونت علمی از این طرح گفت: ما به عنوان پشتوانه اصلی حمایتی شرکت‌ها، بخشی از سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه را بر عهده گرفتیم. ولی یکی از خوشحالی‌های ما این است که این شرکت در همکاری با چندین نفر از محققان ایرانی که در شرکت‌های بزرگ دنیا فعال بودند شکل گرفته و اجرای این تحقیقات سبب شد تا این افراد به کشور بازگردند تا دانش اصولی در کشور شکل بگیرد.

به گزارش ایسنا، "گیربکس مغناطیسی"، "طراحی و ساخت موتورسیکلت برقی اسکوتر آویتا" با سرعت ۱۵۰ کیلومتر بر ساعت، "آب شیرین کن خورشیدی" و "رونمایی از محصول فناورانه نرم افزار ابرسازه" از دیگر دستاورد‌های این پژوهشکده به شمار می‌رود.

منبع: خبرگزاری ایسنا